Nassaudag Breda 25 mei

Op het gebied van de Nassaus is er veel te zien en te beleven in Breda. Er is veel overgebleven uit die tijd: het Kasteel van Breda, waar de Nassaus resideerden (nu Koninklijke Militaire Academie), de Grote Kerk (waar maar liefst negen Nassaus én de eerste Prins van Oranje begraven liggen onder prachtige grafmonumenten), het Begijnhof, tientallen hofhuizen van leden van de hofhouding, het jachtslot Bouvigne en het prachtige stadspark het Valkenberg (waar de Nassaus hun valken lieten jagen). Stichting Breda Nassaustad zet zich in om de rijke Nassaugeschiedenis van Breda onder de aandacht te brengen. Breda laat zich tijdens de Nassaudag zien als een energieke en moderne stad, bewust van zijn Nassauverleden. De Nassaudag staat dit jaar in het teken van participatie en educatie, ofwel meedoen en leren. Verbinden, vooruitkomen en genieten vanuit een rijke historie naar het heden door aan veel leuke dingen mee te doen. Er is voor elk wat wils, voor jong én oud. We wensen je veel plezier tijdens de zesde editie van de Nassaudag Breda!

Opening
De Nassaudag Breda opent om 12.00 uur in het Valkenbergpark. Het Klokkenluiders Gilde Breda (KGB) luidt de Nassaudag in met de Breda Nassauklok: de grootste klok in de Bredase toren (3500 kg, 1694). Deze draagt de naam van zijn schenker, de stadhouder/koning Willem III (van Nassau), baron van Breda en koning van Engeland. Het Traditioneel Jachthoornkorps van het voormalig Garderegiment Jagers is op volle sterkte aanwezig en zorgt voor een onvergetelijke opening. Later op de dag treden zij op het terrein van het Kasteel van Breda op. 

Stadspicknick
Om 12.00 uur begint de stadspicknick. In de tijd van de Nassaus, toen het Valkenberg nog hun achtertuin was, mochten alleen edelen zich in het park begeven. Tijdens de Nassaudag vlei je je er neer op je kleedje voor de grote stadspicknick. Voor slechts € 5,- koop je een lunchpakket met broodjes, fruit en een drankje van FOOOD, het Bredase creatieve cateraarscollectief. Ondertussen geniet je van artiesten en historische figuren. 
Meld je aan voor de picknick via: info@bredanassaustad.nl of 076-5218267 (Grote Kerk). Voorverkoop picknickbonnen: VVV, Willemstraat 17-19 en Grote Markt 38 Breda. 

Fietsroute
vanaf 13.00 uur | Park Valkenberg, Grote Kerk en Bouvigne

Het fietsgilde ontwikkelde een speciale fietsroute die langs diverse Nassaulocaties en 
Monumenten voert. Kom op de fiets en geniet van een historisch tochtje. Start in het Valkenberg en ga via het centrum richting Mastbos (dat Hendrik III 500 jaar geleden liet aanleggen) en Bouvigne. De fietsroute is op de Nassaudag te koop voor € 2,50 bij de VVV (Grote Markt) en de Grote Kerk. 
 

Kasteel van Breda 
11.00 – 17.00 uur. Let op: poort geopend tot 16.30 uur! | KMA, ingang Stadhouderspoort aan het Kasteelplein 

Lange tijd was het Kasteel van Breda de residentie van de Nassaus. Hendrik III, de vertrouweling van keizer Karel V, liet de middeleeuwse burcht rond 1530 door de Italiaanse architect Thomas Vincidor da Bologna verbouwen tot een renaissance paleis. Sinds 1828 is het de thuisbasis van de Koninklijke Militaire Academie en is het normaal alleen toegankelijk voor groepen via VVV-rondleidingen.

Tal van historische ruimtes op het kasteelcomplex zijn opengesteld. Bezoek het Blokhuis, het voormalige woonhuis van Willem van Oranje. Ontdek de best bewaarde geheimen van het Kasteel tijdens een rondleiding (doorlopend, startpunt vanaf informatiepunt bij de ingang). Ontmoet de cultuurhistorische groep ‘Merck Toch Hoe Sterck’ die een kort spektakelstuk opvoert uit de Spaanse tijd. Schrik niet van de signalen van het Jachthoornkorps Garde Jagers op het Paradeterrein. Altijd al met een handboog willen schieten? Dat kan onder de vlaggenmast. Kinderen kunnen een ritje op een pony of chemische proefjes doen op het Alchemistenplein. Op de Binnenplaats hoor je afwisselend de klanken van het opleidingsorkest van Harmonie Sint Caecilia uit Bavel en van het Bergen op Zooms Blazers Ensemble. Leer op de Binnenplaats ook meer over de nuttige rol van de bijenhouderij die vroeger bij landgoederen hoorde. In de Kolommenzaal speel je (vanaf 4 jaar) mee met theatergroep De Vlinderfabriek in de doorlopende interactieve voorstelling: ‘De jonkvrouw die niet stil kon blijven zitten’.

In het Huis van Brecht, het oudste stenen woonhuis van Breda, mag je de prachtige schilderijen van de Tiendaagse Veldtocht en de archeologische kelder niet missen. Meer weten over de geschiedenis van het kasteel en de KMA? Bezoek dan de expositieruimte in het Koningin Wilhelmina Paviljoen. Even uitrusten onder het genot van een drankje kan op de Binnenplaats of op het terras bij de Granaattoren, een van de historische vestingtorens van het kenmerkende Spanjaardsgat.

Grote Kerk
12.00 - 17.00 uur | Kerkplein 2
De Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk is de grootste Nassaukerk van Nederland, zelfs van Europa. De kerk kreeg zijn huidige vorm door een initiatief uit 1410 van Engelbrecht I van Nassau en de daarop volgende verbouwingen in opdracht van zijn opvolgers Jan IV, Engelbrecht II en Hendrik III van Nassau. Naarmate de politieke en financiële macht van de Nassaus en hun invloed groeide, groeide ook de kerk. Dankzij Hendrik III van Nassau, opperkamerheer van Karel V en daarmee de hoogste politieke en invloedrijkste functionaris aan het hof, kwam de Prinsenkapel tot stand. Het is een toppunt van renaissancekunst met zijn gewelfschildering, praalgraf en drieluik van de beroemde schilder Jan van Scorel. 

Zie mijn naam! – posters voor de Nassaus
Wist je dat het Wilhelmus een acrostichon is? Dat is een moeilijk woord voor een naamdicht. In een naamdicht vormen een aantal letters een nieuw woord. Het bekendste voorbeeld van een naamdicht is het Nederlandse volkslied het Wilhelmus. De eerste letters van de 15 coupletten van het Wilhelmus vormen samen het woord: W I L L E M V A N N A S S O V
Honderden kinderen uit de groepen 5 t/m 8 van de basisscholen De Burchtgaarde en Laurentius lieten zich hierdoor inspireren en maakten met hun eigen naam een Nassaudagposter. De veertien opvallendste posters schitteren in de mupi’s van Breda. De tentoonstelling ‘Zie mijn naam!’ presenteert alle 356 originele ontwerpen. 

De Grote Wilhelmusshow | 14.00 en 15.30 uur
In de Grote Kerk is om 14.00 uur en om 15.30 uur de Grote Wilhelmusshow te zien. In deze show vol muziek, dans, komische scènes en een spannende quiz draait alles om de geschiedenis van het oudste lied ter wereld dat als volkslied functioneert: het Wilhelmus. Want of we nu willen of niet, het ís ons volkslied. Hoe dat zo gekomen is, is een nogal curieuze en van toevalligheden aan elkaar hangende roerige geschiedenis. Dit verhaal wordt in een wervelende show door talkshow-host (en stadsbeiaardier) Paul Maassen verteld. Samen met het Wilhelmusshow Showballet, Nassau Revue-orkest, sketches én (poppen van) Wim-Lex en Wilhelmina als ongevraagde commentatoren. Biggelen de tranen al over je wangen van nationale ontroering of ken je alleen de eerste twee regels? Wil jij ook meemaken hoe Willem de Zwijger en Alva al wc-pot werpend en zaklopend hun vete beslechten? Hoe frustrerend het is om een acrostichon van maar liefst 15 coupletten te moeten schrijven? Hoe player Valerius zijn muze Anna van Buuren bezingt? De Grote Wilhelmusshow, die je niet snel zult vergeten, is geschreven en geregisseerd door Mirthe Bron.

Zes eeuwen Nassaus en de Grote Kerk.
Deze tentoonstelling brengt de Nassaus en Oranje-Nassaus vanaf 1403 tot nu tot leven en belicht hun band met de Grote Kerk. In de kooromgang van de kerk leer je welke betekenis de Bredase Nassaus hebben gehad voor de architectuur, de schilderkunst, de beeldhouwkunst, de middeleeuwse handschriften, de tapijtkunst en de glasschilderkunst. 

Poortgebouw Begijnhof
12.00 – 17.00 uur | Catharinastraat 23

In het Miniaturenmuseum leer je alles over het huwelijk van de Nassaus in historisch perspectief. Bekijk de bijzondere erfgoedcollectie met o.a. de Paleiskapel van René van Chalon en de statietrappen van het renaissancepaleis. Een fraaie stamboom frist je geheugen op hoe het ook alweer zat met de erfopvolging van de Nassaus. 

Bouvigne
12.00 - 17.00 uur | Bouvignelaan 5

Het is onmogelijk te zeggen wanneer Kasteel Bouvigne precies gebouwd is. De eerste vermelding dateert echter van 1554, het jaar waarin Jacob van Brecht zijn testament opmaakte. Jacob van Brecht behoorde tot een van de voornaamste families van Breda in de zestiende eeuw. 
Vlakbij het kasteel lagen twee boerderijen, de Grote Hoeve en de Kleine Hoeve genoemd. De Grote Hoeve bestaat (in gewijzigde vorm) nog steeds en behoort sinds 1614 aan de prinsen van Oranje, vanaf 1816 tot de dotatie van prins Hendrik en sinds 1881 tot het Staatsdomein. De meeste landerijen in de naaste omgeving behoorden aan de eigenaar van Bouvigne. 

Het kasteel werd in de akte van Van Brecht omschreven als een statig stenen huis omgeven met grachten. In de loop der tijd werd het uitgebreid: het begon met het stenen huis, waarop later de eerste verdieping van de toren is gebouwd (tussen 1554 en 1611). In de drie jaar daarna zijn er nog enkele andere verbouwingen gedaan en is de toren verhoogd met een tweede verdieping. In 1614 kocht prins Filip Willem het om het samen met zijn broers Maurits, Frederik Hendrik en Willem II als jachtslot te gebruiken. Bouvigne wisselde vaak van eigenaar. Na de dood van prins Willem III bleef het tot 1775 eigendom van de Oranjes. De Franse tuin rond het kasteel is symmetrisch van vorm. De Duitse tuin heeft hoge bomen, een kronkelpad en een smal gazon, terwijl de Engelse tuin zich juist onderscheidt door zijn grote open ruimte en bastionvormige hoeken. Aan de zuidzijde van het kantoor (sinds 1972 in eigendom van de Brabantse Delta) is de boomgaard met walnootbomen opnieuw aangelegd. 

Kronen en Kruinen
Bouvigne ligt aan de rand van het Mastbos, dat in 2015 vijfhonderd jaar bestaat. In 1515 werd het bos in opdracht van graaf Hendrik III met zaad uit Neurenberg aangelegd. Dit bos zou uitgroeien tot een productiebos (en leverde o.a. hout voor de bouw van het Kasteel van Breda) en jachtbos. In de periode 1646 tot 1709 werd een plan ontworpen om het Mastbos uit te breiden. Er werd vooral op de gronden van Bouvigne bos aangeplant. 

De tentoonstelling ‘Kronen en kruinen’ geeft een beeld van vijfhonderd jaar Mastbos, de Nassaus en Bouvigne. Hoe is het Mastbos ontstaan, wat gebeurde er tijdens de Tachtjarige Oorlog op Bouvigne en waar werd al dat hout voor gebruikt? In een interessante tentoonstelling met historische kaarten, archeologische vondsten uit de 17e eeuw van het legerkamp op Bouvigne, een levensecht legerkampement en ambachtslieden trekken vijf eeuwen aan je voorbij. Ook zijn er rondleidingen door Kasteel Bouvigne en kan je de kasteeltuinen bezichtigen. 

Beleef het Mastbos
Via de app van Staatsbosbeheer ontdek je de rijke geschiedenis van het Mastbos. De historische route is acht kilometer lang en leidt je over indrukwekkende lanen, langs 
eeuwenoude grove dennen en sagen en legendes verhalen over prinsen, stropers en smokkelaars die er vroeger ronddwaalden. Download de app gratis in de App Store of Google Play via www.staatsbosbeheer.nl/beleefhetmastbos

www.brabantsedelta.nl/bouvigne
Honden zijn niet toegestaan.